Het Muziekorkest

 

Muziekinstrumenten verschillen qua kompas, de verscheidenheid aan sterkte van een enkele noot, de accentwaarde, de overlevingswaarde, de articulatiesnelheid voor een herhaalde noot en het aantal noten dat elk instrument tegelijk kan spelen. Als zodanig werd door de oude Egyptenaren een verscheidenheid aan instrumenten gebruikt om een compleet systeem/reeks muzikale geluiden te bieden.

Opgemerkt moet worden dat het overzicht van Oud-Egyptische muziekinstrumenten in dit boek zich beperkt tot instrumenten die vergelijkbaar zijn met hedendaagse instrumenten. Sommige instrumenten van de oude Egyptenaren verschillen te veel van de huidige classificatie om met een van deze instrumenten te worden geclassificeerd.

Muzikale bands varieerden in het oude Egypte. Kleinere en grotere ensembles werden voor verschillende doeleinden ingezet, zoals blijkt uit muziekscènes afgebeeld in oud-Egyptische gebouwen. Uit de sculpturen van de oude Egyptenaren blijkt voldoende duidelijk dat hun muzikanten bekend waren met de drievoudige symfonie: de harmonie van instrumenten, stemmen, en van stemmen en instrumenten. Het bespelen van muziekinstrumenten werd gecontroleerd door de handbewegingen van de dirigenten (chironomiden). Hun handgebaren laten een verscheidenheid aan spel zien: unisono, akkoord, polyfonie, enz., zoals eerder weergegeven.

Het Egyptische orkest/ensemble bestond over het algemeen uit de vier instrumentgroepen:

1. Snaarinstrumenten met open snaren, zoals de tri-gonon, lier, harp, enz. [Zie hoofdstuk 15.]

2. Snaarinstrumenten met gestopte snaren op een nek, zoals de tanboura, gitaar, oud/luit, enz. [Zie hoofdstuk 15.]

3. Blaasinstrumenten zoals de fluit, pijp, enz. [Zie hoofdstuk 16.]

4. Percussie-instrumenten zoals drums, klepels, bellen, enz. [Zie hoofdstuk 17.]

De chironomid leidde het muzikale ensemble en bepaalde met een reeks gebaren de toonhoogte en intervallen waarop de muzikanten hun optreden baseerden. De details van dit onderzoek worden gerapporteerd in een speciale studie [H. Hickmann, De chironomie in het oude Egypte, Tijdschrift voor Egyptische taal en antiek 83, 2, 1958.].

Egyptische chironomiden begeleidden de muzikanten op drie verschillende manieren, om enkele, dubbele en drievoudige tonaliteiten te creëren, als volgt:

1. De chironomiden geven identieke handtekens aan; de muzikant(en) speelt/spelen dus unisono.

2. De chironomiden geven verschillende handtekens aan; dus spelen de muzikanten een akkoord. Hieronder volgen twee voorbeelden:

A. In het graf van Ti [Saqqara, Oude Koninkrijk] hebben we twee geïllustreerde chironomiden die verschillende handsignalen geven voor een enkel instrument (harp), die twee verschillende geluiden vertegenwoordigen; dwz een voorbeeld van polyfonie uitbeelden.

Deze afbeelding van twee chironomiden is indicatief voor dubbele tonaliteit, die zowel opeenvolgend als gelijktijdig kan zijn.

B. Het spelen van een akkoord met drie verschillende tonen is afgebeeld [hieronder weergegeven] in Nencheftka's tombe [5^e Dynastie, Saqqara, nu in het Caïro-museum. Drie verschillende handsignalen worden weergegeven door de afgebeelde chironomiden.

Een ander voorbeeld van polyfonie bestaande uit drie verschillende tonen wordt gepresenteerd in een muzikale scène uit een reliëf uit het graf van Nekauhor [Saqqara, 5^e Dynasty, momenteel in het Metropolitan Museum of Art, New York].